DİKKATİNİZE: Elimden geldiği kadarıyla mesajlarınızı cevaplamaya çalışacağım. Mesajınızı bırakırken, bahsettiğiniz dersi ve konuyu mutlaka belirtiniz. Sorularınızı ve yorumlarınızı bırakmak için tıklayınız
DERS 4 : İSİM ÇOĞUL (Yalın hal)
ÖZEL SESSİZ HARFLERİN KURALLI
EN ÇOK KULLANILAN İSTİSNA KELİMELERİN TABLOSU
SÖZLÜK
İSİM ÇOĞUL (Yalın hal)
Bu derste yalın halde isim kelimelerin çoğul çekimini yapmayı öğreneceğiz.
Önce tablo şeklinde vereceğim, sonra da tek tek anlatacağım.
ÖZEL SESSİZ HARFLERİN KURALLI:
NOT: Bu kuralı sadece çoğul çekimi için değil, ilerde iyilik zamiri, sıfat, fiil çekimi için de kullanacağız.
К, Г, Ш, Щ, Ж, Х, Ч → Ы̸ → И
→ Я̸ → А
→ Ю̸ → У
Bu 7 tane sessiz harten sonra asla - Ы - gelmez, onun yerine - И- gelir; asla - Я- gelmez, onun yerine - А - gelir; asla - Ю - gelmez, onun yerine - У - gelir;
ERİL CİNSİ Θ + Ы/И Ь̸ + И
DİŞİL CİNSİ А̸̸ + Ы/И Я̸ + И Ь̸ + И
ORTA CİNSİ О̸ + А Е̸ + Я
ERİL CİNSİ: Sessiz harfle biten eril cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son sessiz harfi kontrol etmemiz gerek. Özel ise - И eklenir; özel değil ise – Ы eklenir.
Örnek:
телефо́н – телефо́ны , во́лос – во́лосы , нож – ножи́ , ключ – ключи́
Yumuşak işaretle (Ь) biten eril cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için – yumuşak işareti (Ь) düşürüyoruz ve И ekliyoruz.
Örnek:
Гость – го́сти , кора́бль - корабли́
DİŞİL CİNSİ: A harfle biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son A harfi düşürüyoruz, sonra kalan sessiz harfi kontrol ediyoruz. Özel ise - И eklenir; özel değil ise – Ы eklenir.
Örnek:
Ла́мпа – ла́мпы , маши́на – маши́ны , кни́га – кни́ги , рука́ - ру́ки
Я harfle biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son Я harfi düşürüyoruz ve И ekliyoruz.
Örnek:
Пе́сня – пе́сни, ку́хня – ку́хни, ка́пля - ка́пли
Yumuşak işaretle (Ь) biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için – yumuşak işareti (Ь) düşürüyoruz ve И ekliyoruz.
Örnek:
Возмо́жность – возмо́жности , но́вость - но́вости
ORTA CİNSİ: O harfle biten orta cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son O harfi düşürüyoruz ve A ekliyoruz.
Örnek:
Мы́ло – мы́ла , лицо́ - лица
E harfla biten orta cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son E harfini düşürüyörüz ve Я ekliyoruz.
Örnek:
Мо́ре – моря́ , по́ле - поля́
TEKİL ÇEKİMİ OLMAYAN KELİMELERİ:
Para – Де́ньги (dengi)
Saat ( cihaz) – часы́ (çisı)
TEKİL ÇEKİMİNDE KULLANILAN KELİMELERİ:
ERİL CİNSİ:
интерне́т – internet
ко́фе – kahve
хле́б – ekmek
DİŞİL CİNSİ:
любо́вь – sevgi, aşk
му́зыка – müzik
рабо́та – mesleki iş
во́да – su
со́да - soda
ORTA CİNSİ:
пальто́- palto
такси́- taksi
кафе́- kafe
хо́бби – hobi
мя́со – et
пи́во- bira
моро́женное - dondurma
EN ÇOK KULLANILAN İSTİSNA KELİMELERİN TABLOSU:
| TEKİL | ÇOĞUL | |
| insan, kişi | челове́к | лю́ди |
| çocuk, bebek | ребёнок | де́ти |
| anne | мать | ма́тери |
| baba | оте́ц | отцы́ |
| erkek kardeş | брат | бра́тья |
| kız kardeş | сестра́ | сёстры |
| arkadaş (er.c.) | друг | друзья́ |
| eş (er.c) | муж | мужья́ |
| eş (d.c.) | жена́ | жёны |
| komşu (er.c.) | сосе́д | сосе́ди |
| sandalye | стул | сту́лья |
| ev | дом | дома́ |
| şehir | го́род | города́ |
| adres | а́дрес | адреса́ |
| hesap | счёт | счета́ |
| sözleşme | догово́р | договора́ |
| pasaport | па́спорт | паспорта́ |
| çiçek | цвето́к | цветы́ |
| ağaç | де́рево | дере́вья |
| gün | день | дни |
| göz | глаз | глаза́ |
Derste kullanılan kelimeleri:
мо́ре - deniz
по́ле – arsa, tarla
мы́ло – sabun
лицо́ - insanın yüzü
возмо́жность – imkan, fırsat (d.c.)
но́вость – haber (d.c.)
ла́мпа – lamba
маши́на – araba
кни́га – kitap
рука́ - el
гость – erkek misafir
кора́бль – gemi (er.c.)
пе́сня – şarkı
ку́хня – mutfak
ка́пля - damla
телефо́н – telefon
во́лос – saç
нож – bıçak
ключ – anahtar