Neden Rusya’da Yılbaşı iki defa kutlanır?         

Yeni Yılbaşı – 1 Ocak (milli bayramı)

Ortodoks Kilisesi Noel’i – 7 Ocak (dini bayram Hz. İsa’nın doğum günü)

Eski Yılbaşı – 13 Ocak, Eski takvim tatili (milli bayram)

        Yabancılar tarafından, Rusya’da Yılbaşı kutlaması çok karışık ve aynı zamanda çok çılgınca  olduğunu, sık sık duyuyorum. Bu noktaya açıklık getirmek istiyorum.

         I. Petro,' 'Büyük Petro'' olarak bilinen Rus çarı Rönesans ve Reform döneminde yaptığı çalışmalar sayesinde Rusya'nın Avrupa'nın gerisinde kalmasını önlemiştir. Ona miras olarak kalan ülke dindar, eğitimsiz ve dış dünyaya kapalı bir ülkeydi. Bu durumu düzeltmek için çarın  uzun ve zor mücadelesi oldu. Böylece sakal tıraşı Rus modernleşmesinin simgelerinden biri haline geldi. Yeni yıl kutlamalarını 1 Eylül’den 1 Ocak’a aldı. Geleneksel Rus takvimi yerine Protestan takvimini kabul etti. 1699 yılında, I. Petro Yeni yılı 1 Ocak tarihinde kutlamayı, noel ağacı süslemeyi ve eğlence düzenlemeyi emretti. Halk tarafından ilk dönem bu durum pek hoş karşılanmadı. Rus kilise ise yeni takvimi kabul etmedi ve eski Jülyen takvim kullanan Rus Ortodoks Kilisesi ise, Noel’i 6 Ocak’ı 7 Ocak’a bağlayan gece kutlamaya devam etti. Aslında 7 Ocak’ta Noel Bayramı’nı kutlayan pek çok kilise var. Örneğin: Gürcü, Ukrayna, Makedonya, Karadağ, Sırp, Kıpti ve Etiyopya Ortodoks kiliseleri gibi. Eski ve yeni takvim arasında 13 gün fark vardır. Böylece Rusya’da Eski Yıl Başı bayramı ve tüm dünyayı şaşırtan Rusların iki defa Yılbaşı kutlama adeti ortaya çıktı.

           20. Yüzyılın başında Rusya’da  Bolşevik devrimi oldu ve Sovyetler Birliği kurulmuştur. Yeni rejim 73 yıllık uzun bir süre için din ve dini bayramları yasakladı. Aksine Yılbaşı kutlamasını destekledi.

           Yeni yıl bayramı Rusya’nın en uzun bayramı olup 10 – 14 gün sürmektedir. Rusların en sevdiği bayramdır. Yetişkinler de çocuklar da bir mucize bekler. Herkes yeni yılın eski yıldan daha iyi olacağına inanır.   Bayram hazırlıkları yeni yıl gecesinden çok daha önce başlar. Öncelikle çocukları eğlendirmeye çalışılır. Aralık ayı başından itibaren çocuklar için çeşitli konserler, gösteriler ve eğlenceleri düzenlenir. Üstelik büyüklerin yeni yıl  tatili öğrencilerin sömestr tatiline denk gelir.

           Sokaklar süslenilir, bayram için sokaklarda özel ışıklandırma yapılır.

          Bu bayramda değişmeyen karakterler Rusların Noel baba ( Дед Моро́з ) ve onun kız torunudur, genç güzel kız ( Снегу́рочка). 

           Rusya’da   “ Yeni yılı   nasıl  kutlarsın, bu yılı ona göre geçirirsin” inancı vardır. Bu yüzden insanlar Yeni yılı çok eğlenceli bir şekilde kutlamaya çalışıyor. Yeni yıl gelmeden bütün kırgınlıkları mazur görmek ve bütün borçları geri vermek gerekir. Noel ağacı süslenilir ve yakınlarına hazırladıkları hediyeleri paketleyip noel ağacın altına koyulur. Ailecek kutlanan bir bayramdır.  Ancak genceler son yıllarda kalabalık bir ortamda dışarıda kutlamayı tercih etmeye başladılar.

            Evde kutlayanlar için ise akşama doğru ziyafet masasını kurmaya başlarlar. Yeni yılın eğlenceli ve zengin bir yıl olmasını istiyorsan, çok zengin bir ziyafet masasının olması gerektiği düşünülür.

            31 Aralık gecesi bütün aile üyeleri ve yakınları büyük bir masa başında toplanır. Önce şampanya dolu kadehler eski yılın onuruna kaldırılır, eski yılda yaşanmış olan olayları anılarak  herkes eski yılla vedalaşır.

             Yeni yıla  beş dakika kala Rusya Devlet Başkanı yeni yıl kutlama mesajını vatandaşlarına sunar. Kısa kutlama mesajı Rusya’nın bütün televizyon kanalları tarafından yayınlanır. Sonra eski yılın son anlarını saymaya başlanır. 12 vuruş yapan bu saatin son vuruşundan önce şampanyayı  kadehlere koymak  ve bir dilekte bulunmak gerekir. Birbirine sarılır; öper kutlar ve hediye  verilir. Eğlence sabaha kadar devam eder.

            Çoğu şehirde ana meydanda kutlama düzenlenir. Halk açık havada Yeni yılı kutlamaya sever.  Örnek Moskova’nın Kızıl meydanına gelen Moskovalılar ve Moskova misafirleri «Yaşa!» bağırarak yeni yılın gelişini kutlar.  20-40 bin kişi bu bayramı kutlamak üzere ülkenin ana meydanına gelir. Halk şenlikleri sabaha kadar devam eder: konfeti havaya uçurulur, bengal ateşi yakılır, havai fişek gösterisi yapılır.

            Uzun süren yeni yıl tatilleri seyrinde Ruslar birbirlerine misafir gider, misafir kabul eder, açık havada gezer ve kış sporları yaparlar. Sıcak havayı sevenler tropik ülkelere, sıcak denizlere gider.